تلفیق مفهومی: مطالعة موردی واژة «نطق» در قرآن کریم
نویسندگان
چکیده مقاله:
یکی از علوم کاربردی در پژوهشهای قرآنی، بهرهگیری از علم معناشناسی در این پژوهشهاست. در این پژوهش تلاش بر این است که یکی از مصادیق قوة نطق در انسان یعنی مشتقات واژة «نطق» در قرآن بررسی شود. نکتهای که در زمینة کاربرد این واژه در زبان قرآن کریم مطرح میباشد، این است که مشتقات این واژه در زبان قرآن کریم برای اشاره به سخنگفتن غیرانسان نیز به کار رفته است و این در حالی است که زبانشناسان و واژهشناسان عرب کاربرد این واژه و مشتقات آن را ویژة انسان دانستهاند. نتایج بهدستآمده از تحلیل دادهها در چارچوب نظریۀ تلفیق مفهومی مؤید این واقعیت است که کاربرد مشتقات «نطق» برای اشاره به سخنگفتن غیرانسان در زبان قرآن کریم به منظور تقریب ذهن بشر به حقایق غیرمادی با واسطة اشیا و پدیدههای ملموس و عینی جهان مادی است. قرآن کریم برای بیان مفاهیم انتزاعی همچون روشن شدن حقایق بر انسان در روز قیامت، از تلفیق مفاهیم عینی و ملموس بهره برده است.
منابع مشابه
پژوهشی دربارة تحول مفهوم کلمات در قرآن در مقایسه با فرهنگ جاهلی (مطالعة موردی: واژة «کریم»)
مفهوم «کریم» یکی از مهمترین مفاهیم مورد توجه در فرهنگ عربی، بهویژه در دو دورة پیش و پس از ظهور اسلام بودهاست. تکرار این واژه در قرآن نیز نشاندهندة اهمیت آن است. مفهوم واژة «کریم» در عصر جاهلی و پس از نزول قرآن مجید دچار تحول عظیمی شدهاست. در نوشتار حاضر، تحول معنای «کریم» در قرآن، نسبت به دورة پیش از نزول بررسی گردیدهاست. با تحلیل فرهنگ جاهلیت و کاربردهای واژة «کریم» در دورة جاهلی، مشخص ش...
متن کاملمعناشناسی واژة «جهاد» در قرآن کریم
معناشناسی به عنوان یکی از شاخههای دانش زبانشناسی به تحلیل معنایی واژهها و جملههای یک متن میپردازد و با آن میتوان جایگاه دقیق کلمهها و ترکیبهای آن را از طریق نظام معنایی به دست آورد. یکی از واژههای بسیار مهم قرآنی که از این منظر مورد مداقّه قرار گرفته، کلمة «جهاد» است. این عبارت از مفاهیم پیچیدهای است که از گذشته تا حال مورد توجه مکاتب اسلامی و الهی بوده است و تکرار آن در جایجای قرآن ک...
متن کاملواکاوی معناشناسی درزمانی واژة «یقین» در قرآن کریم
معناشناسی درزمانی به بررسی تغییر و تحولات واژگان در طی زمان میپردازد. یافتن تغییر و تحولات واژگان قرآنی در دوران پیشاقرآنی و پساقرآنی، قرآنپژوهان را در بازخوانی معنای اساسی و نسبی یاری میکند. یکی از واژگان محوری قرآن کریم «یقین» است که در دایرة معنایی خدا، انسان و جهان غیب و شهود مطرح است. این مقاله درصدد است تغییرات یقین را از زبانهای سامی قدیم تا پایان عصر عباسی پیجویی کند تا به معنای د...
متن کاملحوزه مفهومی رؤیت در قرآن کریم
نگاه خداوند نسبت به مخلوقات خود خصوصاً انسان و نگاه انسان به جنبههای مختلف و پیرامون خود، مفاهیم و تفاصیل گوناگونی دارد و علاوه بر آن نگاه بر کیفیت شناخت و احساسات تأثیر دوطرفه دارد. به عبارت دیگر نگاه هر شخصی بر نوع شکلگیری احساسات، عواطف و شناخت بشری نسبت به خود و محیط پیراموناش اثر میگذارد و بر عکس این تأثیر دوسویه و دوطرفه است. مقاله حاضر ضمن بررسی واژهشناختی رؤیت در قرآن به تقسیمبندی...
متن کاملحوزه مفهومی رؤیت در قرآن کریم
نگاه خداوند نسبت به مخلوقات خود خصوصاً انسان و نگاه انسان به جنبههای مختلف و پیرامون خود، مفاهیم و تفاصیل گوناگونی دارد و علاوه بر آن نگاه بر کیفیت شناخت و احساسات تأثیر دوطرفه دارد. به عبارت دیگر نگاه هر شخصی بر نوع شکلگیری احساسات، عواطف و شناخت بشری نسبت به خود و محیط پیراموناش اثر میگذارد و بر عکس این تأثیر دوسویه و دوطرفه است. مقاله حاضر ضمن بررسی واژهشناختی رؤیت در قرآن به تقسیمبندی...
متن کاملاستعاره مفهومی وحی رسالی در قرآن کریم
وحی به عنوان واژهای معرفتی در قرآن با بسامد بالا به کار رفته است؛ لذا بهرهگیری از دانشهای زبانی جهت فهم معنای وحی ضروری است. معناشناسی شناختی از جمله دانشهایی است که راه را برای کشف و تحلیل روابط درونمتنی قرآن هموار مینماید. برای کشف مفهوم قرآنی وحی از یکی از قواعد معناشناسی شناختی یعنی استعاره مفهومی مدد گرفتهایم تا از رهگذر بررسی واژه وحی در قرآن به مفهومسازی الهی دراینباره ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 19 شماره 76
صفحات 135- 154
تاریخ انتشار 2019-01-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023